Faktura VAT przy zakupie samochodu - czy zwalnia z opłaty PCC?

PCC to inaczej podatek od czynności cywilnoprawnych. Za taką czynność można uznać między innymi zakup samochodu. Wiele osób zastanawia się, jakie konsekwencje podatkowe niesie za sobą zarówno faktura VAT, jak i opłata PCC – czy jedna z tych czynności zwalnia z drugiej? Czy są sytuacje, w których należy odprowadzić podatek VAT oraz opłatę PCC? Którą z tych opłat powinieneś uiścić? Tego wszystkiego dowiesz się z dzisiejszego artykułu!

Faktura VAT a opłata PCC - podstawy prawne

Według artykułu 1 Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Obowiązek uiszczenia podatku od tej czynności spoczywa na kupującym. Nie zachodzi jednak w sytuacji, w której zapłacony zostanie podatek VAT, dlatego, jeżeli zakupisz samochód na fakturę VAT, nie będzie konieczności płacenia również PCC. Analogiczna sytuacja ma miejsce, gdy to sprzedawca samochodu odprowadza VAT w związku z tym, że towar wcześniej nabył, a następnie sprzedał – taka procedura nazywa się „VAT marża”.

Faktura VAT przy zakupie samochodu

Umowa sprzedaży to taka, wedle której sprzedawca zobowiązuje się przekazać rzecz kupującemu, po uiszczeniu przez niego określonej kwoty. Z reguły jest chętnie wybieraną opcją, ponieważ na umowie znajdują się przykładowo informacje o stanie pojazdu czy jego przebiegu, co znacznie lepiej chroni kupującego, niż faktura. W sytuacji, w której sprzedawca okazałby się nieuczciwy, a wystawiłby tylko fakturę, brakowałoby dowodów, które mogłyby być ewentualną podstawą dochodzenia roszczeń.

W przypadku kupowania aut na fakturę od dealerów oczywiście wyżej opisana zależność nie zachodzi. Warto jednak wiedzieć, że podczas kupowania samochodu wcale nie trzeba decydować się tylko na jedną z opcji – fakturę lub umowę kupna-sprzedaży. W rzeczywistości można kupić auto na fakturę, a w celach zachowania odpowiedniej ostrożności dodatkowo zabezpieczyć ten zakup również umową.

Opłata PCC – czym jest i ile wynosi? Wysokość opłaty PCC

Wysokość opłaty PCC wynosi 2% wartości samochodu. Niektórzy, szczególnie w przypadku droższych pojazdów próbują zaniżać na umowach kupna-sprzedaży wartość samochodu po to, by zapłacić mniejszą kwotę podatku. Trzeba jednak pamiętać o tym, że takie zachowanie bywa bardzo nieopłacalne. W sytuacji, w której urząd skarbowy będzie miał jakiekolwiek wątpliwości, może powołać biegłego. Ten wyceni auto, a Ty będziesz musiał zapłacić za jego pracę oraz uiścić wyższą opłatę. Niższa cena na umowie, niż wartość rynkowa pojazdu może zostać zaakceptowana przez urząd, jeżeli przedstawisz dokumentację związaną z uszkodzeniem pojazdu czy kosztorys jego planowanej naprawy. W innym przypadku lepiej nie ryzykować.

Przepisy dotyczące opłaty PCC - kiedy jest, a kiedy nie jest wymagana? Transakcje zwolnione od PCC

Opłata PCC musi zostać uiszczona, jeżeli kupujesz samochód od osoby prywatnej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Podatku od czynności cywilnoprawnych nie trzeba płacić, jeżeli:

• wartość kupowanej rzeczy jest niższa niż 1000 złotych,
• samochód kupowany jest na potrzeby osoby niepełnosprawnej lub na fakturę VAT, ·
• transakcja została przeprowadzona między Tobą a salonem samochodowym lub osobą prowadzącą zarejestrowaną działalność gospodarczą.

PCC nie płacimy, jeżeli uiszczony zostanie VAT, dlatego nawet jeżeli zdecydujesz się zarówno na fakturę, jak i umowę kupna-sprzedaży, nie zapłacisz opłaty PCC, jeżeli opłacisz VAT.

Regulacje dotyczące opłaty PCC i terminy płatności PCC

Na zapłacenie podatku od zakupu samochodu zawsze masz dokładnie 14 dni od nabycia auta. Żeby rozliczyć podatek, należy złożyć w urzędzie skarbowym odpowiedni formularz - PCC-3 jeśli jest jeden nabywca lub alternatywnie PCC-3/A, jeżeli właścicieli auta ma być kilku. Wniosek możesz dostarczyć osobiście, za pośrednictwem pełnomocnika, listem poleconym lub internetowo. W tym ostatnim przypadku najlepiej skorzystać z podpisu kwalifikowanego, ale jeżeli go nie posiadasz i nie wyrażasz chęci posiadania, możesz to zrobić również bez niego. Do wypełnienia deklaracji internetowej potrzebny będzie NIP lub PESEL, imię i nazwisko, data urodzenia czy kwota przychodu.

Konsekwencje nierozliczenia PCC

Jeżeli pieniądze nie zostaną zaksięgowane na koncie urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od daty zakupu samochodu, możliwe, że będziesz musiał zapłacić mandat lub karę grzywny. Ich wysokość jest indywidualna i zależna od minimalnego wynagrodzenia, które od 1 lipca 2023 roku wynosi 3600 zł brutto, co daje 2783,86 zł wynagrodzenia netto.

Kodeks karny skarbowy stanowi, że kara za niepłacenie podatków na czas powinna dotyczyć podatników, którzy uporczywie nie wpłacają podatków w terminie. W naszym systemie prawnym brak jest jednak definicji uporczywości. Dodatkowo sąd może odstąpić od wymierzenia jej, jeżeli jeszcze przed wszczęciem postępowania sądowego uregulowano wszelkie konieczne należności. Chociaż oczywiście przy jednorazowym niewielkim opóźnieniu powinno obejść się bez grzywny, nie warto ryzykować, ponieważ konsekwencje finansowe w związku z niedopatrzeniami podatkowymi mogą być surowe. To też przestroga dla osób, które często pozwalają sobie na odkładanie płacenia podatków w czasie.

Pojedyncze niewpłacenie podatków w terminie, bez znamion wspomnianej powyżej „uporczywości” może zostać potraktowane jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Te są karane grzywną – w pierwszym przypadku wynoszącą do 72 tysięcy złotych (od 1 lipca 2023), natomiast w drugim do 720 stawek dziennych lub pozbawieniem wolności do 3 lat. Obie te kary można zastosować również łącznie. Ustanowić je może sąd. W większości przypadków sprawy związane z podatkiem niezapłaconym w terminie rozwiązuje się jednak na drodze mandatów. Do ich wystawienia uprawnieni są pracownicy urzędów skarbowych, inspektorzy kontroli czy służba celna, a ich wysokość po 1 lipca 2023 nie przekracza 20 stawek minimalnego wynagrodzenia.

Oczywiście mandatem sprawa kończy się tylko wówczas, gdy płatnik zgadza się na jego przyjęcie, a jego „występek” może zostać ukarany samym mandatem, a nie np. grzywną. W innym przypadku konieczne jest wszczęcie postępowania sądowego. Oprócz mandatów, kary grzywny lub pozbawienia wolności, sprawą oczywistą jest konieczność zapłacenia zaległego podatku oraz naliczonych odsetek za zwłokę.

Jak prawidłowo rozliczyć zakup samochodu z fakturą VAT?

Faktura VAT, na którą kupujesz samochód, musi zawierać wszystkie potrzebne w świetle ustawy o VAT informacje takie jak imiona i nazwiska lub nazwy podatnika czy nabywcy towarów, ich adresy, numer identyfikacji podatkowej, datę wystawienia, numer, stawkę VAT oraz kwotę należności. Przed rozliczeniem faktury należy zdecydować, w jakim systemie użytkowany będzie samochód – czy do celów mieszanych, czy wyłącznie firmowych.

Kupując auto firmowe, trzeba pamiętać o tym, że aktualne limity pozwalające na odliczenie pełnego VAT-u to 150 tysięcy złotych dla aut o silniku benzynowym lub diesla oraz 225 tysięcy złotych w przypadku aut elektrycznych. Do tego, jeżeli wprowadzasz auto do środków trwałych firmy, odpisy amortyzacyjne można stosować przez okres 5 lat tylko do wartości auta, która nie przekracza podanych wyżej wartości. Jeżeli auto kosztuje więcej niż 150 lub 225 tysięcy, w koszty nie wrzucisz całości wydanej kwoty, a wysokość obliczoną proporcjonalnie do ceny samochodu.

Przykładowe rozliczenie VAT

Jeżeli zdecydujesz się zakupić pojazd o wartości 150 000 zł, będziesz musiał wyliczyć wysokość podatku VAT, który przyjdzie Ci zapłacić. Dla pojazdów osobowych zawsze jest to 23%, zatem w przypadku auta o podanej wartości, będzie to 34 500 zł. Taką kwotę możesz odliczyć, jeżeli zdecydujesz się na korzystanie z auta wyłącznie w firmie. Jeśli jednak chciałbyś je wykorzystać do poruszania się nim zarówno w celach prywatnych, jak i firmowych, musisz odjąć od tej kwoty jej 50%, czyli 17 250 zł – w ten sposób uzyskasz kwotę VAT do odliczenia.

Wpis samochodu do ewidencji środków trwałych

Wpis samochodu do ewidencji środków trwałych może mieć miejsce, jeżeli auto jest kompletne i zdatne do użytku (dopuszczone do niego zgodnie z prawem o ruchu drogowym). Oprócz tego okres jego użytkowania planowo ma wynosić więcej niż rok oraz powinien być

wykorzystywany przez podatnika na potrzeby prowadzonej działalności

. Oczywiście ten musi stanowić też własność lub współwłasność.

Koniecznym krokiem związanym z wprowadzaniem auta do ewidencji środków trwałych jest ustalenie jego wartości – samochód nie zawsze musi być nabywany na drodze kupna, ponieważ może być nabyty również

w formie nieodpłatnej np. spadku czy darowizny

. Skoro jednak zostaje zakupiony, to znaczy, że kwestie związane z ustalaniem jego wartości są proste – wystarczy przyjąć rzeczywistą kwotę, za którą został nabyty.

Do całości można doliczyć również koszty związane z jego nabyciem, to znaczy

ubezpieczenie, ceny transportu czy montażu odpowiednich części

potrzebnych do używania go w firmie (np. chłodni czy kontenera) oraz opłat związanych z dokumentami. Jeżeli rejestracja auta miała miejsce przed wprowadzeniem go do środków trwałych, jej koszty również możesz doliczyć. Jeżeli decydujesz się na wprowadzenie auta do środków trwałych firmy, w większości przypadków będziesz musiał je amortyzować. Możesz wybrać do tego metodę:

• ·
• liniową,
• ·
• liniową indywidualną,
• ·
• przyspieszoną.

Pierwsza z nich obowiązuje przez okres 5 lat, a amortyzacja wynosić będzie wówczas 20%. Stosuje się ją do aut, których wartość początkowa wynosi więcej, niż 10 tysięcy. Jeżeli mniej – wcale nie musisz rozkładać amortyzacji pojazdu w czasie i odliczyć ją możesz jednorazowo. Amortyzacja indywidualna liniowa pozwala na amortyzowanie auta przez 2,5 roku, maksymalną stawką 40%.

Amortyzacja przyspieszona umożliwia szybsze zamortyzowanie auta, podwyższonymi stawkami. Dla aut osobowych współczynnik, który pozwala wyliczyć jej warunki, wynosi 1,4. Znaczy to tyle, że jeżeli chcesz przyspieszyć standardową stawkę 20%, będziesz mógł podnieść ją do 28%, a auto zamortyzować w ciągu niecałych 4 lat. To rozwiązanie jest możliwe tylko w przypadku samochodów, które wprowadzane są po raz pierwszy do majątku firmy. W polskim prawie funkcjonuje również pojęcie metody degresywnej amortyzacji, jednak nie ma ono zastosowania w stosunku do aut osobowych, a jedynie ciężarowych. Następnie wypełnić musisz formularz VAT-26 – w ten sposób wprowadzisz auto do środków trwałych. Mamy nadzieję, że wiesz już wszystko, czego potrzebujesz na temat faktur VAT, opłaty PCC oraz wprowadzania auta do firmy!

FAQ:

Czym jest faktura VAT przy zakupie samochodu?

Faktura VAT przy zakupie samochodu jest alternatywą dla umowy kupna-sprzedaży lub środkiem, który może z nią współistnieć.

Czym różni się opłata PCC od VAT przy zakupie samochodu?

Opłata PCC to inaczej podatek od czynności cywilnoprawnych, który podobnie jak VAT jest uiszczany przy zakupie samochodu. Płaci się go, gdy kupujemy samochód od podmiotów, które nie są płatnikami VAT.

W jakich sytuacjach muszę zapłacić opłatę PCC przy zakupie samochodu?

Opłata PCC jest obowiązkowa do uiszczenia, gdy kupujemy samochody od osoby prywatnej. Nie zachodzi wówczas, gdy zakupu dokonujemy u płatnika VAT np. dealera samochodowego.

Czy faktura VAT zawsze zwalnia z opłaty PCC przy zakupie samochodu?

Jeżeli dana czynność jest objęta podatkiem VAT, to zgodnie z prawem jest zwolniona z opłaty PCC.

Jakie są konsekwencje niezapłacenia opłaty PCC w przypadku, gdy jest ona wymagana?

Zazwyczaj konsekwencją niezapłacenia PCC jest mandat skarbowy. Znacznie wyższe są kary grzywny, ustanawiane przez sądy. Dokładna wysokość kar zmienia się regularnie wraz z podnoszeniem wysokości wynagrodzenia minimalnego.

Czy istnieją jakieś wyjątki od opłaty PCC przy zakupie samochodu?

Wyjątkami od opłaty PCC są sytuacje, w których auto kupowane jest za cenę niższą niż tysiąc złotych lub na potrzeby osoby niepełnosprawnej. Nie będzie trzeba uiszczać opłaty również wtedy, gdy auto kupujemy w komisie lub u dealera samochodowego.

Czy zakup samochodu od dealera samochodowego wiąże się z obowiązkiem zapłaty opłaty PCC?

Zakup samochodu u dealera zwalnia z konieczności zapłacenia PCC, ponieważ jest opodatkowany stawką VAT.

Czy opłata PCC dotyczy tylko samochodów używanych, czy również nowych?

Opłata PCC dotyczy tylko samochodów używanych, kupowanych od osób prywatnych. Nowe auta zazwyczaj kupujemy u dealerów lub pośredników. Jeśli jednak kupowałbyś nowy pojazd od osoby prywatnej, która nie jest płatnikiem VAT, za pomocą umowy kupna-sprzedaży to tak, musiałbyś zapłacić PCC. Za nowy samochód w świetle prawa podatkowego uważane są auta, których przebieg wynosi mniej niż 6000 km, a ich użytkowanie rozpoczęło się nie dawniej, niż pół roku temu, liczone od dnia pierwszej rejestracji.

Jakie informacje muszę podać w deklaracji PCC?

Deklaracja PCC wypełniana jest zgodnie z przyjętym przez urząd skarbowy wzorem. Znaleźć się w niej mogą dane takie jak identyfikator podatkowy lub numer PESEL, imię i nazwisko, data czy dane urzędu, do którego adresowane jest pismo. Oprócz tego konieczne będzie zaznaczenie odpowiednich pól na deklaracji, które dotyczą przykładowo kategorii podatnika, podmiotu składającego deklarację czy przedmiotu opodatkowania – w końcu nie zawsze musi to być umowa cywilno-prawna.

Jakie są terminy płatności opłaty PCC?

Termin złożenia deklaracji i zapłacenia podatku to 14 dni od dokonania czynności cywilnoprawnej.

Czy mogę odliczyć VAT przy zakupie samochodu na firmę?

Możesz odliczyć VAT przy zakupie samochodu na firmę – 50% w przypadku wykorzystywania go w celu prowadzenia działalności gospodarczej oraz prywatnym lub 100%, jeżeli auto kupowane jest wyłącznie do firmy. Żeby odliczyć 100%, musisz złożyć odpowiednią deklarację w urzędzie skarbowym, a także prowadzić ewidencję pojazdu. Obowiązują także ograniczenia kwotowe.

Czy zakup samochodu na firmę zwalnia mnie z opłaty PCC?

Kupno auta na firmę może zwolnić z opłaty PCC, ale nie musi – to zależy od tego, czy sprzedający jest zobowiązany do odprowadzenia od transakcji podatku VAT. Jeżeli tak, jesteś zwolniony z opłaty PCC. Jeśli nie, będzie to nieco mniej opłacalna opcja, niż zakup od płatnika VAT, ponieważ PCC nie można odliczyć tak, jak VAT-u, chociaż oczywiście opłacalność rozwiązania zależy też od ceny pojazdu.

Co zrobić, jeśli nie jestem pewien, czy muszę zapłacić opłatę PCC?

Powinieneś zapoznać się z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych, ordynacją podatkową i kodeksem karno-skarbowym. Możesz też skontaktować się z urzędem skarbowym lub zadzwonić na infolinię krajowej informacji podatkowej.

Czy opłata PCC dotyczy również leasingu samochodów?

Opłaty PCC nie dotyczą umów leasingu samochodowego, ponieważ te zawierane są z zarejestrowaną firmą leasingową, która jest płatnikiem VAT.

Jakie dokumenty muszę zachować na wypadek kontroli skarbowej po zakupie samochodu?

Dobrym pomysłem będzie zachowanie potwierdzenia przelewu, umowy kupna-sprzedaży i/lub faktury VAT. Jeżeli byłeś zobligowany do opłaty PCC, a deklarację wysyłałeś pocztą, najlepiej zachować również potwierdzenie wysłania i/lub potwierdzenie odbioru dokumentu.