Leasing VAT, PIT, ZUS i CIT – co warto wiedzieć?

Leasing i jego powiązania z VAT, PIT, ZUS i CIT mogą dla większości osób wydawać się skrajnie zawiłe. W dzisiejszym artykule opowiemy o możliwościach w zakresie odliczania poszczególnych podatków w związku z braniem auta w leasing. Warto pamiętać jednak o tym, że ustawodawca rokrocznie wprowadza zmiany w prawie podatkowym, dlatego zawsze przed rozliczeniem warto omówić różne opcje dotyczące sposobów opodatkowania ze swoim księgowym. Dowiedz się, wszystkiego, co warto wiedzieć na temat VAT, PIT, ZUS i CIT w odniesieniu do leasingu finansowego i operacyjnego.

Odliczanie VAT od leasingu operacyjnego

Wszystkie osoby, które są płatnikami VAT, mogą odliczyć 100% podatku VAT, gdy biorą auto osobowe w leasing, pod warunkiem że to będzie wykorzystywane wyłącznie w ramach prowadzonej działalności. W innym przypadku (użytkowania w systemie mieszanym) można odliczyć 50%. Warto pamiętać, że jeżeli odliczasz 100%, musisz skonstruować regulamin korzystania z pojazdu, prowadzić szczegółową ewidencję jego użytkowania oraz zgłosić go do Urzędu Skarbowego (druk VAT-26).

Oczywiście w sytuacji, w której będziesz chciał zmienić sposób użytkowania pojazdu (z firmowego na mieszany i odwrotnie), jest to możliwe w każdej chwili. Niektórzy decydują się na wynajmowanie samochodów leasingowanych po to, by wciąż móc odliczać 100% VAT, a jednocześnie czasem skorzystać też z auta na stopie prywatnej. Taki zamiar należy jednak zawsze zgłosić leasingodawcy i uzyskać na to jego zgodę. Leasing podlega opodatkowaniu VAT w wysokości 23%, a podatek możesz odliczać od praktycznie wszystkich operacji związanych z samochodem – opłat wstępnych, rat, rejestracji, wykupu i kosztów dodatkowych.

Odliczanie VAT w leasingu finansowym

Chociaż leasing finansowy jest rzadziej wybieraną formą umowy, nie sposób byłoby go pominąć. W przypadku leasingu finansowego decydujesz się również na opłacenie VAT-u za samochód oraz odsetek (jednorazowo), wraz z opłatą wstępną. Duża część firm leasingowych umożliwia rozłożenie tej kwoty np. na kilka rat lub odracza jej zapłatę na życzenie.

W sytuacji, w której w leasingu finansowym planujesz wykorzystywać auto wyłącznie do celów firmowych, sytuacja jest stosunkowo prosta, ponieważ odliczasz 100% VAT na początku umowy, a następnie kompletujesz wszystkie potrzebne dokumenty i prowadzisz staranną ewidencję przebiegu auta i celów wyjazdów. Nieco bardziej skomplikowane jest używanie auta na potrzeby firmowe okresowo. Musisz wówczas korygować deklarację VAT i wyliczać szczegółowo proporcje pomiędzy czasem użytkowania do celów firmowych a amortyzacją pojazdu. Następnie należy złożyć odpowiednie dokumenty i korygować wyliczony VAT – przeważnie zaleca się poprosić o pomoc specjalistów w tym zakresie.

Leasing a ZUS

To, ile dokładnie będzie wynosić składka na zdrowotne, jest zależne od rodzaju przyjętego opodatkowania oraz prowadzonej działalności. Muszą je płacić właściciele jednoosobowych działalności gospodarczych, wspólnicy spółek cywilnych, jawnych, komandytowych, spółek ZOO, a także prostych spółek akcyjnych. Jeżeli rozliczasz się podatkiem liniowym, składka na ZUS będzie wynosić 4,9%, a jeżeli na zasadach ogólnych - 9% od dochodu firmy.

W momencie wprowadzenia Polskiego Ładu ustawodawca przewidział rozliczanie w ryczałcie zgodnie z 3 progami – do 60 tysięcy złotych, do 300 tysięcy przychodu oraz od 300 tysięcy wzwyż. Warto pamiętać, że nie tylko przedsiębiorca płaci składkę, ale również akcjonariusz czy wspólnik. Żeby zmieścić się w określonym progu dochodowym, można zdecydować się na leasing.

Leasing jest bowiem dobrym narzędziem do produkcji kosztów, których odliczenie, umożliwi pozostanie np. w progu do 60 czy 300 tysięcy złotych. Ogromną zaletą leasingu jest to, że jest on stały, a rata przewidywalna (chociaż zależy to oczywiście od umowy). W sytuacji, w której w danym miesiącu dochód firmy będzie zbyt wysoki, można zmienić harmonogram wpłat w leasingu i doprowadzić do sytuacji, w której płacąc wysoką ratę, obniżysz wysokość dochodu, a jednocześnie zyskasz dodatkowe oszczędności na podatku dochodowym i zdrowotnym. Dzięki temu finanse, które należałoby w normalnych warunkach przeznaczyć na podatki, można spożytkować, spłacając leasing wcześniej. W zależności od rodzaju zawartej umowy leasingowej zmiana harmonogramu spłat może podlegać dodatkowej opłacie.

Jeżeli nie chcesz zmieniać harmonogramu spłat, czasami dobrym rozwiązaniem może być wzięcie w leasing dodatkowego samochodu (a następnie korzystanie z niego lub wynajmowanie go). Wówczas wpłata i inne opłaty początkowe wygenerują odpowiednią ilość kosztów, by obniżyć miesięczny dochód w świetle prawa podatkowego. Nie można tutaj zapomnieć jednak o limicie kwotowym 150/225 tysięcy złotych. Ten aspekt omówimy w jednym z końcowych akapitów, ponieważ w tym przypadku również sytuacja nie jest tak klarowna, jak mogłoby się zdawać, a technicznie rzecz biorąc – w rzeczywistości limit można odrobinę przekroczyć.

PIT i ZUS, a CIT w zależności od rodzaju prowadzonej działalności

PIT to podstawowy podatek uiszczany od dochodów osób fizycznych. Z kolei CIT jest podatkiem od dochodów osób prawnych. W praktyce znaczy to, że CIT płacą spółki oraz firmy. Jeżeli zatem prowadzisz lub współprowadzisz spółkę kapitałową, komandytowo-akcyjną, grupę kapitałową lub spółkę czy przedsiębiorstwo, nieposiadające osobowości prawnej, musisz płacić CIT. Zwolnione z niego są fundacje i inne organizacje działające w celach społeczno-użytecznych. Ile będziesz mógł odliczyć poszczególnych podatków w zależności od prowadzonej działalności? Sytuacja zarysowuje się następująco:

• jednoosobowa działalność gospodarcza, a także wspólnicy spółek jawnych i cywilnych w przypadku leasingu samochodowego mogą odliczyć 23% PIT i 4,9% ZUS, pod warunkiem że rozliczają się zgodnie z podatkiem liniowym,
• jeżeli jednak wybrana została skala podatkowa, osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, będą mogły odliczyć 12% lub 32% PIT, a także 9% ZUS,
• spółki akcyjne będą mogły odliczyć 19% CIT, pod warunkiem że rozliczają się podatkiem liniowym,
• spółki ZOO odliczają 9 lub 19% CIT.

Oprócz tego osoby, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, ale są na ryczałcie, nie odliczają nic, natomiast spółki komandytowe, akcyjne, komandytowo-akcyjne, ZOO i proste (na podatku CIT estońskim) teoretycznie mogą odliczyć od 20 do 25%. Pierwsza wartość odnosi się do tzw. małych podatników.

Trzeba jednak pamiętać, że leasing w przypadku rozliczania się CIT estońskim wygląda zupełnie odmiennie, niż we wszystkich innych przypadkach. Ponieważ w tym przypadku podstawą opodatkowania są wyłącznie kwoty, które zostały przeznaczone do wypłaty, pozostałe środki można skierować na rozwój działalności. Nie funkcjonują tutaj limit 150 tysięcy złotych, ani ograniczenia związane z amortyzacją samochodu. Znaczy to tyle, że możesz „odliczać” 50 lub 100% kosztów bez żadnego limitu kwotowego.

System jest wyjątkowo opłacalny i atrakcyjny, ale pod warunkiem, że koszty wybranego auta będą odpowiednio wysokie. Auta mieszczące się w limicie do 150 lub 225 tysięcy najlepiej rozliczać w innych formach opodatkowania. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy kontaktować się ze specjalistą w tym zakresie lub Krajową Informacją Podatkową, która udzieli wyczerpujących informacji na temat interpretowania konkretnej, opisanej sytuacji podatkowej.

Odliczanie całości opłat leasingowych od kosztów uzyskania przychodu

Oprócz odliczania podatków istotne jest też odliczanie rat netto, a jeżeli firma nie jest płatnikiem VAT – to brutto. Możesz to zrobić, jeżeli koszt samochodu osobowego nie przekracza 150 000 złotych. W przypadku modelu w pełni elektrycznego limit ten wynosi 225 000 złotych. Opcje są następujące:

• odliczasz od KUP 100% raty, jeżeli samochód nie przekracza podanego progu kwotowego,
• odliczasz kwotę, którą wyliczysz po zastosowaniu wzoru: 150/225 tysięcy: cena samochodu po odliczeniu VAT (jeżeli jesteś jego płatnikiem) lub brutto (jeżeli nie płacisz VAT) * 100%.

W swoich wyliczeniach pamiętaj, że zawsze osobno odliczamy koszt raty, a osobno podatek VAT. Do tego pamiętaj, jakie konsekwencje podatkowe niesie użytkowanie w systemie mieszanym lub w pełni firmowym.

Dodatkowo warto wiedzieć, że w leasingu limit kwotowy do 150 tysięcy złotych stosuje się niejako dwukrotnie. Za pierwszym razem dla opłaty wstępnej oraz każdej z rat leasingu, a następnie podczas wykupu. Im wyższa kwota wykupu samochodu, tym więcej będziesz mógł wrzucić w KUP. Wynika to z tego, że wykup samochodu charakteryzowany jest jako odrębna czynność podatkowa.

Jak „obejść” kwotę limitu, będąc płatnikiem VAT?

Oczywiście powyższe stwierdzenie o podwójnym limicie kwotowym do 150 tysięcy złotych jest pewnym skrótem myślowym, ponieważ nie znaczy to, że można odliczyć finalnie 300 tysięcy złotych, jednak możesz wziąć w leasing auto droższe, niż 150 tysięcy złotych, ale po odliczeniu części wydatków, finalny koszt musi mieścić się w limicie. Później możesz wykupić auto za kwotę do 150 tysięcy złotych i w ten sposób odliczyć więcej niż ustawowy limit kwotowy. O czym należy pamiętać?

• Odsetki niezależnie od wartości auta, nie są objęte limitem kwotowym – dotyczy on wyłącznie części kapitałowej kwoty leasingu, dlatego limit 150/225 tysięcy czasami można przekroczyć.
• Jeżeli odsetki planowo nie mają zaliczać się do limitu kwotowego, a część kapitałowa tak, należy uwzględnić to szczegółowo w umowie leasingowej – wystarczy do tego osobna informacja o wysokości raty w części kapitałowej i odsetkowej.
• W limit wliczamy 50% podatku VAT, którego nie można odliczyć, ale jednocześnie odliczamy jego drugie 50%, o które można obniżyć finalną kwotę limitu.

Po wykupie auta, jeżeli jego kwota jest wyższa niż 10 tysięcy, musisz amortyzować pojazd - oczywiście, jeżeli wliczasz go w środki trwałe firmy. Aktualnie jest to konieczne przez 5 lat od jego wykupienia. Jeżeli jednak wykup auta kosztował mniej niż 10 tysięcy, auto można w całości wliczyć w koszty i nie trzeba go amortyzować.